Wolven, walvissen en waardevolle insecten

Beste allemaal,

Allereerst wil ik terugkomen op de vraag van vorige week door mijn mening over herintroductie van diersoorten te geven. Ik ben voor herintroductie van diersoorten, mits de kans op succes en het draagvlak onder de bevolking groot zijn. Hoe groot de kans op succes en het draagvlak dan precies moeten zijn, weet ik niet, maar aan de hand van het volgende voorbeeld zal ik in ieder geval mijn mening proberen uit te leggen. 
In vroeger tijden maakte ons land ook deel uit van het verspreidingsgebied van de wolf. Hierdoor hoort dit dier bij de inheemse soorten van Nederland. Er zijn mensen die graag willen dat de wolf geherintroduceert wordt. Maar is dat wel mogelijk? En bovenal: is het wenselijk? Naar mijn idee zijn de natuurgebieden in ons land veel te klein om een roedel wolven te kunnen huisvesten en zijn de natuurlijke omstandigheden ook niet ideaal. Als we al problemen hebben met het beheer van populaties wilde zwijnen en ganzen, hoe moeten we dan in hemelsnaam omgaan met een populatie wolven? Ok, er is voorlopig genoeg te eten (zo wordt het wilde zwijnen probleem meteen netjes opgelost), maar wie durft er nog zonder anti-wolf middelen het bos in en wie betaald de schade die boeren lijden doordat ieder jaar een deel van hun vee opgevreten wordt? Kortom: voorstanders van herintroductie van de wolf hoeven niet te rekenen op mijn steun. Toch bestaat er een kans dat de wolf terugkomt in ons land, maar dan op eigen houtje. Niet heel ver van de grens met Duitsland zijn ze al gesignaleerd...

Natuur in de Media
Dit keer nieuws van internationaal belang: het krimpen van de noordelijke poolkap. In Trouw vond ik een artikel van 13 juni waarin voor -en nadelen van dit fenomeen beschreven worden. Voordelen? Ja, blijkbaar zijn die er ook. Alhoewel er in dit artikel maar één wordt genoemd. Volgens de Belgische professor Claude Joiris is de steeds verder terugtrekkende ijskap gunstig voor walvissen: "ondermeer de Groenlandse walvis, bultrug, gewone vinvis en blauwe vinvis verplaatsen zich veel makkelijker van de noordelijke Stille Oceaan naar het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan. Juist daar waren de populaties door de jacht heel sterk achteruitgegaan. Door de vermindering van pakijsbedekking ten noorden van Canada en Siberië, kunnen ze beter trekken." Daarnaast is de situatie voor ijsberen volgens de professor ook gunstiger dan verwacht: "vroeger dacht men dat ijsberen grote oppervlaktes pakijs nodig hadden, maar dat is niet zo. IJsberen kunnen het terugtrekkende pakijs volgen, wat ook hun prooien doen. Ze lijken dus niet onmiddellijk bedreigd.''
Voor arctische zeevogels betekent het smeltende ijs echter slecht nieuws: "deze vogels broeden hoofdzakelijk aan land in Spitsbergen en Zuidoost-Groenland en vliegen tot aan de ijsgrens om zoöplankton voor hun kroost te zoeken. In jaren met lage ijsbedekking wordt de afstand die ze dagelijks afleggen van nest tot ijs, meer dan 200 kilometer. Dat is te veel om met voedsel terug te keren naar hun kolonie. In dergelijke jaren zijn ze niet meer in staat om succesvol te broeden'', aldus Joiris. 
Ondanks het goede nieuws voor de walvissen, ben ik toch van mening dat de voordelen van het smeltende ijs niet kunnen opwegen tegen de nadelen ervan... 

Natuurmo(nu)ment
Gisteren heb ik weer een natuurmo(nu)ment meegemaakt. Samen met twee vrienden heb ik een nachtelijk bezoek aan Huis ter Heide gebracht om vleermuizen te tellen. Gewapend met de batdetector en een zaklamp gingen we op pad en stuitten in de invallende duisternis plotseling op 3 donkere, grote figuren. Toen we wat dichterbij kwamen, bleken het Schotse hooglanders te zijn. De stier met zijn grote hoorns stond midden op het pad, de koe met iets kleinere hoorns stond verdekt opgesteld tussen een paar bomen en kalfje-lief stond tussen paps en mams in. Zoals iedere vader of moeder onder jullie waarschijnlijk wel weet, doen ouders er alles aan om hun kroost te beschermen. Dus ja, wat doe je als zo'n gezinnetje je pad blokkeert? Eerst even proberen. Langzaam liep ik in de richting van de stier, maar hij draait zijn grote kop om en zet een paar stappen in mijn richting. Hmmmz, niet zo'n prettig gevoel. Dan maar met een grote boog eromheen. Als ik het al zo spannend vind om een stel relatief ongevaarlijke runderen tegen te komen, hoe reageer ik dan als ik ineens oog in oog kom te staan met een troep wolven?  

Soorten in Beeld
Deze week begeven we ons in de wereld van de insecten en bespreken de welbekende hommel. Ik zeg nu wel dè hommel, maar in feite bestaat die niet. Net zoals volgens Maxima dè Hollander niet bestaat. Wereldwijd komen er namelijk ongeveer 400 soorten hommels voor. In Nederland hebben we er minstens 11, waaronder de tuinhommel (Bombus hortorum), de gewone aardhommel (Bombus terrestris), de steenhommel(Bombus lapidarius), de boomhommel (Bombus hypnorum) en de akkerhommel (Bombus pascuorum). Bovendien worden hommels niet als een aparte groep gezien en horen ze bij de bijenfamilie. Een hommel is dus eigenlijk een bij.   
Er zijn twee groepen hommels. De bekendste zijn de soorten die een nest maken net zoals bijen en wespen. Er zijn echter ook hommels die zelf geen nest maken maar de eitjes in het nest van andere soorten leggen: de koekoekshommels. 
Een hommel heeft, in vergelijking met zijn lichaam, maar kleine vleugeltjes. Ze halen echter extra energie uit de manier waarop ze de vleugels bewegen waardoor de hommel, hoewel hij eigenlijk te zwaar is, toch kan vliegen. Mannetjes hommels hebben geen angel en geen stuifmeelkorfjes. Deze korfjes bevinden zich bij de vrouwtjes op de achterpoten en worden gebruikt om stuifmeel te verzamelen en te vervoeren. Ze kunnen tot 60% van hun lichaamsgewicht aan stuifmeel dragen.

 Stuifmeelkorfje

Een kolonie hommels sterft elk najaar, alleen de bevruchte jonge koninginnen blijven in leven en overwinteren. Een hommel kan zelf zijn lichaamstemperatuur regelen, door het trillen van de borstspieren, zonder dat de vleugels meebewegen. Hij kan zo een lichaamstemperatuur van 30°C tot 32°C handhaven. Ze kunnen hierdoor al bij een buitentemperatuur van 2°C uitvliegen. 

Natuurlijk DoeHetZelven
Hommels en andere nectaretende insecten zijn onmisbaar voor de bevruchting van bloemen. Wil je dus veel en mooie bloemen in je tuin, zorg er dan voor dat je tuin aantrekkelijk is voor deze insecten. Dit kun je doen door nestgelegenheid te creeën door dode, holle stengels van planten zoals bamboe, riet en braam te laten staan of door blokken hout met gaten erin op te hangen. Daarnaast kun je een kruidentuintje aanleggen met bijvoorbeeld lavendel, marjolein, citroenmelisse, koriander, dille, salie, bieslook en tijm. Veel insecten zijn dol op de nectar van deze planten. Ook kun je een "bijenhotel" maken. Klik hier om te zien hoe je zo'n hotel in elkaar zet.

Natuurlijk Afvragen
We zullen het deze week makkelijk houden. Naar aanleiding van mijn ontmoeting met een gezinnetje Schotse hooglanders en de mogelijkheid om in de nabije toekomst in aanraking te komen met wolven de volgende vraag: welk dier zou jij absoluut niet tegen willen komen? Ik weet het al! Maar welk dier dat is, verklap ik pas volgende week.


Tot dan!


Vivian