woensdag 21 december 2011

Agrarisch natuurbeheer, zwarte specht en voedertips voor vogels

Hallo allemaal!

Waarschijnlijk hebben jullie het al wel gehoord: Brabant en Groningen hebben tegen het natuurakkoord van Bleker gestemd. Het hangt nu af van wat Friesland, Flevoland, Drenthe en Overijssel doen...
Maar er wordt al genoeg gepraat over de omstreden Natuurwet van Bleker. Vandaag gaan we het onder andere over agrarisch natuurbeheer hebben.

Natuur in de Media
Op de website groeneruimte.nl vond ik een artikel met de titel "Boeren zijn onmisbaar bij natuurbeheer". Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland (NMZH) heeft een peiling gehouden onder inwoners van de provincie Zuid-Holland en 75% van de 200 respondenten vindt dat boeren onmisbaar zijn voor de natuur en dat deze zonder hen snel zal verdwijnen. Omdat ik in mijn korte natuurcarriĆØre al opgemerkt heb dat de meningen onder natuurbeheerders en beschermers over het nut van agrarisch natuurbeheer nogal uiteen lopen, leek het me interessant om dit onderwerp hier te bespreken.

Agrarisch natuurbeheer is niet meer weg te denken uit Nederland: in 2009 hadden 5773 bedrijven van het totaal aantal landbouwbedrijven in Nederland (73008) een overeenkomst voor agrarisch natuur- en/of landschapsbeheer gesloten met partijen als het ministerie van LNV, Staatsbosbeheer of Natuurmonumenten. In zo'n overeenkomst wordt afgesproken dat boeren tijdens hun werkzaamheden rekening houden met de op en rond hun bedrijf aanwezige dier- en plantensoorten. Zo kunnen ze voor een bepaalde datum hun weilanden niet maaien zodat onder andere nesten van weidevogels ontzien worden, kunnen ze het land minder bemesten, poelen graven voor amfibieĆ«n en bermen inzaaien met een kruidenmengels zodat aantrekkelijk habitat ontstaat voor onder andere verschillende vlinder- en libellensoorten. 
In ruil voor het nemen van deze maatregelen krijgt de boer een vergoeding van de overheid. Voordeel van deze vorm van natuurbeheer is dat boeren betrokken raken bij natuurbeheer en dat er op deze manier ook meer draagkracht voor natuurbescherming ontstaat. Een nadeel dat ik veel van collega's hoor, is dat veel boeren aan agrarisch natuurbeheer doen omdat het geld oplevert, niet omdat ze graag bij willen dragen aan behoud en bescherming van natuur. Het gevaar hiervan is dat maatregelen niet goed of helemaal niet uitgevoerd worden. Hier komt bij dat controle door de overheid nauwelijks plaatsvindt. 

Zelf heb ik geen duidelijke mening over dit onderwerp, maar ik neig meer naar de positieve kant. Natuurbehoud en bescherming kun je immers alleen instandhouden wanneer we met zijn allen samenwerken! 

Soorten in Beeld
De broertjes van deze vreemde vogel kennen jullie vast wel, maar hijzelf is minder bekend: de zwarte specht (Dryocopus martius). Zelf ben ik ook nog niet zo lang op de hoogte van zijn bestaan. Dit komt vooral door mijn onwetendheid en zijn teruggetrokken levenswijze. Zwarte spechten zijn erg schuw en gaan er meteen vandoor zodra ze een mens zien of verstoppen zich aan de achterkant van een boom en draaien met je mee zodat ze steeds uit het zicht blijven. Toch komen ze in de meeste bosgebieden van Nederland voor en blijven ze het hele jaar in ons land. Wellicht heb je ze tijdens een wandeling in de Loonse en Drunense Duinen onbewust gehoord. Net zoals zijn broertjes de groene specht, de bonte specht en de grote bonte specht, heeft de zwarte specht namelijk een heel herkenbare roep. Klik hier om deze roep te horen.

Zoals de naam al zegt, is het verenkleed van de specht zwart. Mannetjes hebben een rode kap op hun hoofd, de vrouwtjes hebben alleen rood aan hun nek. De ogen zijn geel en poten en snavel zijn grijs.

Zwarte specht

De zwarte specht komt in bossen over heel Europa voor en verleent een belangrijke dienst voor deze bossen als ecosysteem. Ieder jaar hakt de specht een nest uit in een dikke loofboom. Wanneer de jongen het nest hebben verlaten, kunnen boommarters, bosuilen en tal van andere soorten opnieuw gebruikmaken van de holte als verblijfplaats of om hun eigen jongen groot te brengen.  
Wat betreft het leefgebied is de vogel kieskeurig en afhankelijk van het voorkomen van houtmieren. Zwarte spechten komen alleen voor in oude bossen die voornamelijk uit loofbomen bestaan en voldoende dode bomen bevatten en zijn gespecialiseerd in het eten van houtmieren. Dit houdt in dat wanneer er geen houtmieren aanwezig zijn in een stuk bos, er ook geen zwarte spechten zijn.
Wanneer je weer eens gaat wandelen in de bossen, houd je oren dan open en wie weet vang je een blik op van deze mysterieuze bosbewoner!

Natuurlijk DoeHetZelven
Het lijkt er nog niet op, maar het is weer winter. Tijd om vetbollen en pinda's in de tuin te hangen: help de vogels de winter door! Vogels gebruiken het hele jaar veel energie. In de winter wordt het meeste daarvan gebruikt om warm te blijven. In een koude nacht kunnen kleinere vogels wel 10% van hun lichaamsgewicht verliezen. Omdat het in de winter moeilijker is om insecten, bessen en zaden te vinden, kunnen ze wel wat steun van ons mensen gebruiken. In ruil daarvoor mogen wij de vogels van heel dichtbij bekijken en zien we soms soorten die we anders nooit zien. Goede kans om eens voor het raam te gaan zitten en op te schrijven welke soorten er nu allemaal in je tuin voorkomen. Hieronder een menulijst voor verschillende vogelsoorten.

Merel, zanglijster, koperwiek, kramsvogel en spreeuwVoedsel: brood, gewelde krenten en rozijnen, fruit (-schillen en klokhuizen), alle soorten bessen.
Voerplaats: een sneeuwvrije plaats op de grond met beschutting vlakbij.

MezenVoedsel: vetbollen, ongebrande en ongezouten pinda's, kokosnoot, vogelzaad en zonnepitten.
Voerplaats: voedertafel of voederhuisje opgehangen in een boom

Winterkoning, heggenmus en roodborstVoedsel: universeelvoer, meelwormen, broodkruimels, maden en larven, ongekookte havermout.
Voerplaats: een zeer beschutte sneeuwvrije plaats.

Mus, vink en groenlingVoedsel: bruin brood, onkruid-zaden, gemengd strooizaad, zonnepitten en etensresten zonder zout.
Voerplaats: op de grond, eventueel voedertafel.

Specht, boomklever en boomkruiperVoedsel: ongebrande en ongezouten pinda's, vetbollen, zonnepitten.
Voerplaats: vastgemaakt aan een boomstam op een rustige plaats.


Natuurlijk Afvragen
Natuurlijk ga ik jullie vragen om eens na te denken over het agrarische natuurbeheer. Wat vind jij ervan? Denk je dat het nuttig is? Dat boeren op deze manier echt een bijdrage aan natuurbehoud en bescherming leveren? Of ben je het eens met mijn collega's en denk je dat de boeren het geld in hun zak steken en vervolgens niets doen aan natuurbeheer?

Dat was 'm weer! Tot de volgende keer

Vivian





    
  



           



   


Geen opmerkingen:

Een reactie posten