woensdag 25 mei 2011

Vetplanten, koala's, vleermuizen en andere bedreigde diersoorten

Beste allemaal,

Vorige week eindigden we met de vraag welke plant jullie bijzonder vinden. Er zijn genoeg planten die over een bijzondere eigenschap beschikken, dus jullie hebben er vast één kunnen vinden. De plant die ik heel bijzonder vind, is de Winterakoniet (Eranthis hyemalis). Zoals de naam al zegt, begint deze plant namelijk al in de winter te bloeien en weet toch te overleven. Dat hij zich al zo vroeg kan handhaven komt voornamelijk doordat hij zich op verschillende manieren kan voortplanten: door middel van zaad (geslachtelijke voortplanting), maar ook door middel van knolletjes (ongeslachtelijke voortplanting). Wanneer er te weinig insecten op zijn geur afkomen en de plant daardoor niet bevrucht wordt, kan hij zich door middel van de knolletjes toch verspreiden.

Naar aanleiding van deze plantenvraag, kreeg ik ook een vraag: waarom kunnen sommige planten (bijvoorbeeld vetplanten) zo goed zonder water en anderen juist niet? Zo komt mijn opleiding dan toch nog goed van pas! 
Als je naar planten kijkt die goed zonder water kunnen, zie je dat deze vaak veel dikkere bladeren hebben dan de planten die wel veel water nodig hebben. Ook hebben ze een vettig waslaagje om hun bladeren zitten. Dit laagje zorgt ervoor dat het water dat de  plant opneemt niet zo snel weer verdampt en in de dikke bladeren wordt water opgeslagen zodat dit later weer gebruikt kan worden. Ook zitten de huidmondjes van vetplanten en andere planten die goed zonder water kunnen aan de onderkant van het blad en zijn deze overdag gesloten. Ook dit zorgt ervoor dat het water niet zo snel verdampt. Kortom: planten die goed zonder water kunnen, zijn veel beter in het vasthouden van water.

En dan nu snel verder met nieuws uit de natuur. Nieuws uit het buitenland dit keer.

Natuur in de Media
Deze week weer een bericht uit het Brabants Dagblad: "Koala moet op lijst bedreigde dieren". Volgens de Australian Koala Foundation zijn er van dit bekende buideldier nog maar 45.000 - 85.000 exemplaren over. De koala dreigt uit te sterven en daarom wil de Koala Foundation dat de soort op de lijst van bedreigde diersoorten komt te staan. De grootste bedreiging voor dit dier met een hoge aaibaarheidsfactor is de mens. Leefgebieden worden ingepikt, elk jaar vallen er duizenden verkeersslachtoffers en ook aanvallen door honden eisen de nodige levens. Niemand ontkent dat het aantal koala's snel afneemt, maar deskundigen uit de bouwsector vinden dat er onvoldoende bewijs is om het dier speciale bescherming te geven. Bob Brown, leider van de Groenen, spreekt van een nationale schande als het parlement besluit dit typische Australische symbool niet te beschermen. 
Ik kan me voorstellen dat een aantal van jullie denkt: "tja, als dat beest maar 6 van de 600 soorten eucalyptus eet en zich niet aanpast, mag ie van mij uitsterven". Ik moet zeggen dat ik eerst ook naar die mening neeg. Toch heb ik me bedacht. Want wat als wij mensen er nu niet geweest waren? Wij zijn verantwoordelijk voor de achteruitgang van de soort, daarom hebben wij nu ook de verantwoordelijkheid om deze te stoppen. 

Soorten in Beeld
We bespreken vandaag een door de eeuwen heen vaak gevreesd zoogdier. De vleermuis.  Over deze groep zoogdieren is nog weinig bekend en zoals ze zeggen: "onbekend maakt onbemind". Voordat ik aan mijn stage begon, wist ik ook niet dat er verschillende soorten vleermuizen zijn. In Nederland leven wel 21 soorten vleermuizen! De meest voorkomende is de gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus). Deze soort wordt 36 tot 51 millimeter lang, heeft een spanwijdte van 180 tot 240 millimeter en weegt ongeveer 3.5 tot 8.5 gram. Op onderstaande foto zie je goed hoe klein ze zijn.











Gewone dwergvleermuis



Zoals alle vleermuizen, is ook de dwergvleermuis een nachtdier. Een half uur na zonsondergang komen ze uit hun schuilplaats tevoorschijn en gaan op jacht. Ze eten vooral kleine insecten zoals motten, gaasvliegjes en muggen. Het beestje "ziet" zijn prooidieren en omgeving met behulp van echolocatie. 
Overdag schuilt de vleermuis vooral in spouwmuren van huizen, rotsspleten en holtes in bomen, maar ook achter verkeersborden, luiken en in vleermuiskasten. Vanaf november tot en met maart houden ze een winterslaap. De dwergvleermuis is één van de weinige vleermuissoorten die tijdens deze periode af en toe naar buiten komt om te jagen. De paartijd loopt van augustus tot november waarna het vrouwtje het sperma opslaat en in april het eitje bevrucht wordt. In juni of juli wordt 1 jong geboren. In deze periode wonen de jongen en vrouwtjes bij elkaar in kraamkolonies. Zo'n kolonie bestaat gemiddeld uit zo'n 80 dieren, maar dit kan oplopen tot wel 1000 dieren. Dwergvleermuizen worden gemiddeld 4 jaar oud. 

Natuurlijk DoeHetZelven
Vleermuizen worden door veel mensen als onwenselijk beschouwd, maar ze kunnen juist heel nuttig zijn! Denk maar aan alle motten, muggen en vliegen die ze eten die anders iedere avond rond je hoofd zoemen en zitten te vervelen. Het is niet moeilijk om vleermuizen aan te trekken. Schaf een aantal planten aan die ook 's nachts geuren, zoals kamperfoelie, teunisbloemen en marjolein. Deze trekken veel insecten aan en zorgen zo voor voldoende voedsel voor de vleermuizen. Ook natuurlijk ingerichte vijvers trekken veel insecten aan en dus ook vleermuizen. 
Om voor een geschikte verblijfplaats te zorgen, kun je op 1.5 tot 2 centimeter van de muur af een plank of plexiglas-plaat net onder de dakrand hangen. Wanneer je huis beschikt over luiken die je niet meer gebruikt, kun je ook daar een geschikte verblijfplaats van maken door de kieren aan de onder -en zijkant dicht te maken met dunne latjes. Tot slot kun je een vleermuiskast kopen of zelf maken. Hoe je zo'n kast maakt, zie je hier.   

Ecologe in Spé
Nog even heel kort iets over mijn werkzaamheden bij Natuurmonumenten. Afgelopen maandag ben ik met lieslaarzen het Winkelsven in Oisterwijk in geweest om op de eilandjes ganzennesten te zoeken en naar de vegetatie te kijken. Weer een erg leuke en leerzame ervaring! Leerzaam omdat ik duidelijk bewijs vond dat de aanwezigheid van ganzen een negatieve invloed op de vegetatie heeft (op rustplaatsen die de ganzen vaak gebruiken was alle vegetatie verdwenen en was alleen kale grond bedekt met algen zichtbaar) en leuk omdat het gewoon bijzonder is om met lieslaarzen aan door een ven te waden waar normaal gesproken niet eens iemand in de buurt van de oever mag komen. Hieronder nog een foto van de lieslaarzen. 
















Natuurlijk Afvragen
Tot slot nog de vraag van de week. Kijk hier eens naar de Nederlandse Rode lijst van bedreigde zoogdieren. Welk zoogdier zouden we naar jouw mening koste wat kost moeten behouden en waarom?

Dat was 'm weer. Volgende week blog ik weer natuurlijk!

Vivian

Geen opmerkingen:

Een reactie posten